Giá nhà vượt xa thu nhập người dân

Diễn đàn Bất động sản Vùng Động lực phía Nam lần thứ I diễn ra chiều ngày 3/12. 

Phát biểu tham luận, ông Dương Long Thành – Nhà sáng lập, Chủ tịch HĐQT Thắng Lợi Group – kể 15 năm trước, doanh nghiệp này bán một căn nhà ở khu vực Bến Cát (Bình Dương cũ) chỉ khoảng 300 triệu đồng. Khi đó, thu nhập bình quân của một người lao động, công nhân hay viên chức chỉ khoảng 5-7 triệu đồng/tháng. Họ chỉ cần làm việc tích lũy trong 5-6 năm là có thể mua được nhà.

Tuy nhiên hiện nay, áp lực giá nhà tăng nhanh hơn nhiều so với thu nhập đang trở thành thách thức lớn, trong bối cảnh nhu cầu nhà ở thật luôn chiếm 70-80% tổng nhu cầu thị trường.

Ông Thành nêu suốt thập kỷ qua, giá nhà tăng 12-20%/năm nhưng thu nhập bình quân của người dân chỉ tăng khoảng 6-8%/năm. Sự chênh lệch này đã gây ra khoảng cách ngày càng lớn giữa khả năng tài chính và giá trị bất động sản.

Các thách thức khác là sản phẩm không phù hợp đại đa số nhu cầu, không còn sản phẩm vừa túi tiền với thu nhập của người dân. Chi phí pháp lý, chi phí thuế, chi phí đơn giá đất tăng mạnh, chi phí vật liệu xây dựng biến động tăng cao cùng với tác động của lãi suất vay đều ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm.

Lời giải nào cho thị trường?

Ông Dương Long Thành đề xuất nhiều giải pháp để đưa thị trường trở lại đúng với nhu cầu thực như phát triển nhà ở xã hội, nhà ở vừa túi tiền; triển khai cơ chế hỗ trợ người mua nhà lần đầu; đồng thời cải cách, rút gọn thủ tục pháp lý nhằm giảm chi phí và rủi ro cho cả doanh nghiệp lẫn người mua…

Ngoài ra, các địa phương cần quy hoạch hướng đến người dân, phát triển các đô thị nén với hạ tầng và tiện ích đầy đủ để tăng khả năng tiếp cận nhà ở; doanh nghiệp cần phát triển sản phẩm phù hợp nhu cầu thực…

Nêu kinh nghiệm phát triển nhà ở vừa túi tiền mà tối ưu công năng, diện tích sử dụng, ông Lê Như Thạch – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Bcons – nói thay vì xây dựng căn hộ diện tích lớn thì làm diện tích nhỏ sẽ giảm được giá thành. Người mua quan tâm nhiều hơn đến tổng số tiền phải chi trả thay vì “bao nhiêu tiền một m2”. 

Ông Phạm Lâm – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc DKRA Group – đánh giá TPHCM đang sở hữu nhiều dư địa, cơ hội mới để người dân tiếp cận nhà ở phù hợp.

Trong chiến lược phát triển vùng đô thị TPHCM, các đô thị vệ tinh sẽ đảm nhiệm vai trò quan trọng, người dân có thể sinh sống thuận tiện mà không nhất thiết phải ở ngay trung tâm. Để đạt được điều đó, hạ tầng giao thông liên vùng, kết nối đa phương thức và quy hoạch chức năng rõ ràng là yếu tố quan trọng.

TS. Huỳnh Thanh Điền – Giảng viên Trường Đại học Nguyễn Tất Thành – cho rằng mô hình TOD sẽ tạo ra nhu cầu thực. Các tuyến đường hình thành sẽ tạo “dòng chảy” hàng hóa, dân cư, việc làm, lao động và dòng vốn đầu tư, nhiều dự án được đầu tư phát triển dọc theo các tuyến giao thông. Với tình hình đó, doanh nghiệp bất động sản nên tư duy theo hướng “kiến tạo” lối sống, kiến tạo hệ sinh thái, bám vào tuyến đường để làm dự án.

Chiều 3/12, Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội tổ chức hội nghị đối thoại trực tiếp với người dân với chủ đề “Từ thủ tục liên thông đến an cư: Tháo gỡ khó khăn cho người dân mua nhà ở xã hội” tại Hà Nội.

Tại hội nghị, người dân được trực tiếp nêu câu hỏi và nhận giải đáp về tất cả vướng mắc liên quan đến nhà ở xã hội.

“Suất ngoại giao” được rao bán tràn lan

Một người dân thông tin hiện nay, trên các nền tảng mạng xã hội xuất hiện nhiều bài viết rao bán suất ngoại giao, suất nội bộ, đặt chỗ mua nhà ở xã hội.

Cụ thể, mức phí với chi phí “đặt chỗ” tăng dần từ vài triệu đồng đến hàng trăm triệu đồng. Người dân đặt câu hỏi tới Công an Hà Nội, rằng liệu có thể tin tưởng vào những lời mời chào, thông tin trên hay không.

Thượng tá Nguyễn Anh Tuấn – Phó trưởng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an Hà Nội) – cho biết đây cũng là nội dung mà lãnh đạo Công an Hà Nội đặc biệt quan tâm và chỉ đạo sát sao từ cấp xã đến cấp phòng nhằm rà soát, phát hiện, xử lý.

Ông Tuấn nhắc nhở người dân phải lưu ý, hiện có các đối tượng tạo lập các trang mạng xã hội để lôi kéo mua nhà ở xã hội. Trong đó, có rất nhiều nội dung thông tin liên quan như vấn đề mối quan hệ với các cấp lãnh đạo để có các suất ngoại giao, suất nội bộ để mua được nhà ở xã hội.

Các trang mạng này cũng cung cấp rất nhiều thông tin về việc triển khai dự án nhà ở xã hội, khiến người dân theo dõi tin tưởng. Sau đó, các đối tượng sẽ bắt đầu tung chiêu, lôi kéo người dân nộp hồ sơ, đóng phí chênh lệch, phí đảm bảo để được bốc thăm trúng theo nguyện vọng.

Trước thực tế trên, đại diện Công an Hà Nội khẳng định tất cả hành vi trên là nhóm hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Người dân cần nâng cao cảnh giác đối với những dạng thông tin như trên khi đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội.

“Nếu có các cá nhân, doanh nghiệp, không có chức năng thẩm quyền mua bán nhà ở xã hội, nhưng đã lỡ, trót nhận tiền của người dân trái quy định thì khẩn trương hoàn trả trước khi cơ quan công an làm rõ, xử lý”, Thượng tá Nguyễn Anh Tuấn nói.

Tại hội nghị, người dân cũng đặt thêm nhiều số câu hỏi về các vấn đề như tiêu chí xét duyệt, hồ sơ cần chuẩn bị, thời hạn giải quyết, cơ chế vay vốn ưu đãi và trách nhiệm của từng cơ quan trong quy trình liên thông.

Ông Cù Ngọc Trang, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội, thừa nhận việc tiếp cận nhà ở xã hội của người dân vẫn chưa dễ dàng. Một số vướng mắc ông nêu ra gồm pháp lý, quy trình, dữ liệu chưa đồng bộ.

Ông cho biết hội nghị mong muốn giúp người dân chuẩn bị đủ, nộp hồ sơ chuẩn xác, giảm thời gian và chi phí. Đồng thời, minh bạch quy trình, tiêu chí xét duyệt, ngăn chặn những biểu hiện tiêu cực, trục lợi chính sách trong việc xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội.

Nhà 5 người muốn căn hộ to nhưng bốc phải căn nhỏ

Một người dân đặt câu hỏi: “Tại dự án Rice City Long Châu, chủ đầu tư tổ chức bốc số ngẫu nhiên. Điều này dẫn đến tình trạng người độc thân bốc được căn diện tích lớn, trong khi gia đình có 4-5 người lại chỉ bốc được căn nhỏ. Vì sao không bố trí những người có cùng nhu cầu diện tích bốc thăm cùng nhóm?”.

Một câu hỏi khác tại hội nghị liên quan đến việc xin đổi căn hộ rộng hơn trong cùng dự án, hoặc sang dự án khác của cùng chủ đầu tư, cụ thể: “Việc này có được phép không, quy trình thủ tục ra sao và cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết để tôi yên tâm thực hiện đúng quy định, tránh bị thu hồi căn hộ?”.

Trả lời, ông Lê Quang Huy – Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần BIC Việt Nam – cho biết nội dung người dân hỏi liên quan trực tiếp đến dự án nhà ở xã hội Rice City Long Châu (nhà ở xã hội Thượng Thanh) do Liên danh Công ty cổ phần Him Lam Thủ đô và Công ty cổ phần BIC Việt Nam làm chủ đầu tư.

Ngày 24/11, chủ đầu tư đã tổ chức bốc thăm căn hộ đối với các hồ sơ đủ điều kiện. Dự án có nhiều loại diện tích, từ 30m2 đến 77m2.

Trước khi tổ chức bốc thăm, chủ đầu tư đã khảo sát nhu cầu của người dân và chỉ hơn 2% khách hàng có nhu cầu căn hộ loại 1 phòng ngủ và 1 vệ sinh (diện tích nhỏ nhất), trong khi số lượng căn loại này lại khá nhiều.

“Do nhu cầu thực tế của người dân chênh lệch quá lớn, nếu phân nhóm theo từng diện tích để bốc thăm thì không thể bảo đảm công bằng. Vì vậy, công ty quyết định tổ chức bốc thăm ngẫu nhiên cho toàn bộ hồ sơ hợp lệ, không phân chia theo từng nhóm diện tích”, ông Huy nói.

Liên quan đến đề nghị đổi căn hộ, ông Huy cho biết việc khách hàng bỏ cọc hoặc không nhận căn sau bốc thăm có thể xảy ra và chủ đầu tư sẽ cập nhật lại danh sách căn còn trống. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc đổi căn cũng thực hiện được, bởi số lượng căn hộ diện tích lớn rất hạn chế.

“Hiện nay, chúng tôi chưa có cơ sở pháp lý đầy đủ để cho phép đổi căn theo nhu cầu cá nhân. Khi có hướng dẫn mới, chủ đầu tư sẽ thông báo chính thức để người dân theo dõi và thực hiện đúng quy định”, đại diện BIC Việt Nam nói.

Theo đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, Hà Nội được giao chỉ tiêu 56.200 căn đến hết năm 2030, thuộc nhóm cao nhất cả nước. Năm nay, thành phố dự kiến hoàn thành 6 dự án với hơn 4.700 căn, vượt chỉ tiêu đề ra.