Trong báo cáo gửi Chính phủ mới đây, UBND TP HCM cho biết trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam tại thành phố được quy hoạch ở quận 1 và khu đô thị Thủ Thiêm, với tổng diện tích 783 ha. Trong đó, diện tích mặt đất chiếm 719 ha, phần còn lại là mặt sông Sài Gòn rộng 64 ha. Giai đoạn đầu, khu lõi rộng 9,2 ha tại Thủ Thiêm sẽ được ưu tiên triển khai, là nơi đặt trụ sở các cơ quan quản lý, giám sát và tài phán chuyên trách lĩnh vực tài chính.

Tổng vốn đầu tư sơ bộ của toàn bộ dự án dự kiến khoảng 172.000 tỷ đồng (tương đương 7 tỷ USD). Riêng khu lõi cần khoảng 16.000 tỷ đồng triển khai trong 2-3 năm đầu, trong đó 2.000 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước để xây trụ sở cơ quan nhà nước. Phần còn lại dự kiến huy động từ các nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước. Hiện TP HCM đang hoàn thiện hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền xem xét.

Bên cạnh việc chuẩn bị hạ tầng và cơ chế, TP HCM cũng đang xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực cho trung tâm tài chính quốc tế, tập trung vào khung năng lực, tiêu chí tuyển dụng và phương án huy động nhân sự chất lượng cao. Thành phố dự thảo 5 chương trình đào tạo khung triển khai từ năm 2025, đồng thời cử cán bộ khảo sát mô hình vận hành trung tâm tài chính tại Anh, Hong Kong, Trung Quốc đại lục và Kazakhstan để học hỏi kinh nghiệm phù hợp thực tiễn.

UBND TP HCM cho biết trung tâm tài chính quốc tế là dự án trọng điểm, đóng vai trò thúc đẩy phát triển thị trường tài chính trong nước và nâng cao vị thế thành phố trong khu vực. Hiện TP HCM đã phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành Trung ương hoàn thiện dự thảo nghị quyết trình Bộ Chính trị và Quốc hội tại kỳ họp thứ 9, khóa XV.

Đề án phát triển trung tâm tài chính quốc tế TP HCM được Chính phủ ấp ủ nhiều năm trước. Theo dự thảo, trung tâm tài chính quốc tế này được định hướng phát triển với đầy đủ các cấu phần như thị trường vốn, tiền tệ, hàng hóa phái sinh và thử nghiệm các cơ chế sandbox. Ngoài TP HCM, Đà Nẵng cũng được kỳ vọng trở thành trung tâm tài chính cấp khu vực.

Chính phủ đặt mục tiêu trung tâm tài chính TP HCM sẽ đi vào vận hành từ năm 2025 và hoàn thành trong 5 năm. Đầu năm nay, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo gồm 29 thành viên do Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên làm Trưởng ban để đẩy nhanh tiến độ. Dự án được kỳ vọng góp phần vào tăng trưởng dài hạn, tạo động lực thu hút dòng vốn FDI và nhà đầu tư quốc tế đến với TP HCM.

Phương Uyên

Quỹ nhà ở quốc gia là một trong những điểm mới trong Nghị quyết 201 thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Đây là quỹ tài chính ngoài ngân sách, hoạt động với mục đích phi lợi nhuận, gồm hai cấp tại trung ương và địa phương. Đại diện Bộ Xây dựng cho biết mục đích của quỹ chủ yếu là đầu tư xây dựng, tạo lập nhà ở xã hội để cho thuê.

Tại Hội nghị triển khai Nghị quyết 201 ngày 2/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Xây dựng nghiên cứu, trình Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, hoàn thành trong tháng 6.

Ông giao Bộ Tài chính rà soát, bố trí, cân đối nguồn vốn cấp cho Quỹ nhà ở, đề xuất nguồn vốn để thực hiện các chính sách phát triển nhà ở xã hội. Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát chính sách về đất đai, môi trường có liên quan.

Việc hình thành Quỹ nhà ở quốc gia cũng được nêu cụ thể tại Kế hoạch thực hiện Nghị quyết 201 ngày 1/6. Theo đó, Chính phủ giao Bộ Xây dựng, Tài chính và các bộ ngành liên quan xây dựng và ban hành quy chế hoạt động của Quỹ, bố trí kinh phí cho Quỹ nhà ở trung ương. Các cơ quan này hướng dẫn địa phương thành lập, bố trí kinh phí và vận hành Quỹ nhà ở địa phương.

Trong báo cáo đánh giá tác động trước đó, Bộ Xây dựng cho rằng quỹ nhà ở quốc gia sẽ giúp tăng nguồn lực cho phát triển nhà ở xã hội, thu hút hơn nữa các doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng, tăng nguồn cung nhà ở. Qua đó, nó sẽ đảm bảo người thu nhập thấp tiếp cận được với nhà ở xã hội có mức giá phù hợp.

Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030. Riêng năm 2025, nhà điều hành phải phấn đấu hoàn thành 100.000 căn.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, 2 năm qua, cả nước có 686 dự án nhà ở xã hội triển khai với quy mô 627.651 căn. Trong đó, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công, xây dựng đạt 49% chỉ tiêu đặt ra tới năm 2025. Riêng 5 tháng đầu năm 2025, cả nước khởi công, đang triển khai đầu tư xây dựng 159 dự án (135.563 căn), trong đó 22.649 căn hộ đã hoàn thành.

Tuy nhiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng việc triển khai dự án nhà ở xã hội so với yêu cầu còn chậm. Nguyên nhân do có lãnh đạo địa phương chưa quan tâm đúng mức, hiểu các chính sách chưa sâu nên tổ chức thực hiện còn lúng túng. Các quy định về điều kiện, vay vốn với người đầu tư và mua nhà còn bất cập. Việc phối hợp giữa các bộ ngành, địa phương khi có vướng mắc chưa chặt chẽ, hiệu quả.

Nghị quyết số 201 của Quốc hội đã tháo gỡ được các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Để chính sách đi vào cuộc sống, Thủ tướng cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ ngành, địa phương. Theo đó, ngoài việc lập Quỹ nhà ở quốc gia, Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành liên quan sớm trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành trong tháng 6.

Chủ tịch UBND cấp tỉnh sớm quy định chi tiết về các đối tượng hưởng chính sách, trong đó có trường hợp người sở hữu nhà ở nhưng cách xa nơi làm việc. Ngân hàng Nhà nước được giao hướng dẫn điều kiện vay vốn theo hướng đơn giản, dễ tiếp cận, đặc biệt là triển khai gói tín dụng cho người trẻ tuổi. Nhân dịp này, Thủ tướng kêu gọi ngân hàng tiết kiệm chi phí để giảm lãi suất cho vay.

Lãnh đạo Chính phủ lưu ý chính sách nhà ở xã hội dành cho công nhân khu công nghiệp và cả người thu nhập thấp, nghèo, khó khăn, người mới ra trường, giáo viên cắm bản, lực lượng vũ trang, bộ đội biên phòng nơi biên giới, người bị tác động bởi sắp xếp địa giới hành chính các địa phương…. Tức là, những người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở nói chung đều là nhóm hưởng chính sách mua nhà ở xã hội.

Ông yêu cầu các cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu, các bộ ngành, địa phương phải chỉ đạo đúng mức, đúng tầm. Các chủ thể có liên quan phải nắm chắc chủ trương, chính sách và tổ chức thực hiện kịp thời, linh hoạt, sáng tạo.

“Các cơ quan rà soát lại chính sách liên quan tiếp cận vốn, mua, xây dựng nhà ở xã hội, cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà, bảo đảm thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan”, ông nói. Thủ tướng cũng lưu ý thêm các cơ quan phải quan tâm đặc biệt việc chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí khi chính sách thông thoáng.

Phương Dung