Vướng mắc về đất đai đang trở thành trở ngại lớn nhất trong tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, khiến hàng loạt đơn vị rơi vào tình trạng “đứng im” nhiều năm liền dù có quỹ đất lớn cần khai thác.

Theo Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), trên địa bàn thành phố hiện có hơn 1.000 doanh nghiệp Nhà nước thuộc diện cổ phần hóa, phần lớn đang sử dụng quỹ đất có nguồn gốc Nhà nước quản lý. Tuy nhiên, khung pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất của nhóm doanh nghiệp này vẫn chưa rõ ràng, khiến việc thực hiện cổ phần hóa gặp nhiều khó khăn.

HoREA dẫn ví dụ trường hợp Công ty Cổ phần Phát triển Địa ốc Sài Gòn 5 – doanh nghiệp có nguồn gốc từ doanh nghiệp Nhà nước, trong đó Nhà nước vẫn nắm đến 99,78% vốn điều lệ, còn cán bộ công nhân viên chỉ sở hữu 0,22%. Dù có quỹ đất, doanh nghiệp nhiều năm không thể triển khai dự án do chưa được phê duyệt phương án sử dụng đất, dẫn tới lãng phí nguồn lực.

Theo HoREA, đa số doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa giai đoạn 2007-2021 đều chưa có phương án sử dụng đất được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ách tắc kéo dài. Một vướng mắc khác là cách hiểu khác nhau về việc doanh nghiệp sau cổ phần hóa có được phép chuyển mục đích sử dụng đất hay không.

Nhiều khu đất khi cổ phần hóa có mục đích sử dụng không còn phù hợp với quy hoạch hiện nay, nhưng doanh nghiệp lại không thể điều chỉnh do thiếu phương án sử dụng đất ban đầu hoặc phương án cũ không còn hiệu lực.

Trong khi đó, có ý kiến cho rằng đây là quỹ “đất công” nên phải thu hồi và đấu giá lại. Ngược lại, doanh nghiệp lập luận họ vẫn nộp đầy đủ tiền sử dụng đất và tiền thuê đất theo quy định, nên không gây thất thoát ngân sách Nhà nước.

Trước thực trạng trên, HoREA kiến nghị bổ sung cơ chế xử lý đối với trường hợp doanh nghiệp cổ phần hóa chưa lập hoặc lập chưa đúng phương án sử dụng đất trong giai đoạn 2007-2021.

Theo đề xuất, doanh nghiệp phải rà soát, kê khai và trình phương án sử dụng đất trong thời hạn 24 tháng. Nếu quỹ đất đang quản lý không còn nhu cầu sử dụng hoặc không phù hợp quy hoạch đã phê duyệt, Nhà nước sẽ thu hồi theo quy định.

Với phần đất phù hợp quy hoạch và doanh nghiệp có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét theo hướng giao đất hoặc cho thuê đất có thu tiền, tùy mục đích sử dụng. Doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính kể từ thời điểm có quyết định giao đất, thuê đất hoặc cho phép chuyển mục đích.

Sau thời hạn 24 tháng, nếu doanh nghiệp không nộp phương án hoặc hồ sơ liên quan, Nhà nước sẽ thu hồi đất và không bồi thường về đất cũng như chi phí đầu tư trên đất.

Phí quản lý chung cư tại TPHCM đang có sự phân hóa mạnh giữa các dự án. Từ những khu nhà ở tầm trung với mức phí vài nghìn đồng mỗi mét vuông/tháng đến các dự án hạng sang thu hơn 260.000 đồng/m², chênh lệch lên tới hàng chục lần. Điều này khiến câu chuyện phí quản lý trở thành vấn đề được nhiều cư dân quan tâm và tranh luận trong thời gian gần đây.

Khảo sát của phóng viên Dân trí tại nhiều dự án cho thấy mặt bằng giá dịch vụ quản lý tại TPHCM phụ thuộc chủ yếu vào phân khúc sản phẩm, quy mô tiện ích và tiêu chuẩn vận hành.

Ở phân khúc hạng sang, sự chênh lệch thể hiện rất rõ. Tại một dự án cao cấp trên đường Tôn Đức Thắng (quận 1 cũ), phí quản lý dao động từ 8 đến 10 USD/m², tương đương 210.000-263.000 đồng/m². Với căn hộ 106m², số tiền cư dân phải đóng mỗi tháng có thể lên tới gần 28 triệu đồng. Với căn nhỏ hơn, khoảng 51m², phí quản lý cũng ở mức khoảng 13 triệu đồng. 

Ở các khu vực khác, mức phí “dễ thở” hơn. Tại trục Nguyễn Hữu Cảnh, cư dân cho biết phí quản lý phổ biến ở mức 13.000-26.000 đồng/m² tùy dự án. Những căn hộ trên 100m² tại đây thường phải trả từ hơn một triệu đến trên hai triệu đồng mỗi tháng. Ở TP Thủ Đức cũ, mức phí quanh 18.000 đồng/m² đã bao gồm VAT, trong khi tại quận 7, nhiều chung cư duy trì mức từ 12.000 đến 15.000 đồng/m².

Sự khác nhau về mức phí tạo nên hai quan điểm trái chiều. Một số cư dân cho rằng việc phải trả cả chục triệu đồng mỗi tháng cho phí quản lý chẳng khác nào “thuê nhà tháng thứ hai”, nhất là khi mức phí không kèm theo sự minh bạch trong cấu phần chi phí.

Ngược lại, nhiều hộ gia đình lại coi đó là chi phí cần thiết để duy trì chất lượng sống, bởi các dự án cao cấp đều vận hành hệ thống tiện ích đồ sộ gồm hồ bơi, phòng gym, công viên, khu vui chơi, sân thể thao, hệ thống bảo vệ và kiểm soát ra vào hoạt động 24/7.

Ông Dương Trường, cư dân một chung cư trên đường Nguyễn Hữu Cảnh, chia sẻ rằng mức phí từ 13.000-15.000 đồng/m² là hợp lý khi xét tới các tiện ích mà cư dân được hưởng. Theo ông, chung cư càng nhiều tiện ích thì chi phí vận hành càng cao, và đây là nguyên tắc mà người mua nhà đã nắm được từ trước khi ký hợp đồng. Cùng quan điểm này, bà Hai Khanh – cư dân một khu đô thị cao cấp – cho rằng mức phí 26.000 đồng/m² là “đáng tiền” vì tiện ích phục vụ cư dân nhiều và chất lượng.

Theo quy định, giá dịch vụ quản lý chung cư gồm chi phí vận hành trực tiếp, chi phí quản lý của đơn vị vận hành và lợi nhuận định mức tối đa 10%, cộng thuế VAT. Với chung cư có nhiều chủ sở hữu, nếu chưa tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu, giá dịch vụ thực hiện theo hợp đồng mua bán; nếu đã tổ chức, mức giá do cư dân và đơn vị vận hành thỏa thuận.

Trường hợp chung cư có một chủ sở hữu, phí dịch vụ được xác định dựa trên thỏa thuận giữa chủ sở hữu và người thuê. Riêng chung cư thuộc tài sản công áp dụng khung giá do UBND cấp tỉnh ban hành.

Tài sản tích sản: Giữ giá theo hạ tầng

Quý IV hằng năm là giai đoạn nhà đầu tư cơ cấu lại danh mục, gia tăng tỷ trọng vào những tài sản an toàn nhưng vẫn có dư địa tăng giá khi chu kỳ mới mở ra. Trong bối cảnh lãi suất ngân hàng có dấu hiệu tăng nhưng biên độ chưa đủ hấp dẫn so với mặt bằng thời giá, và thị trường tài chính biến động, dòng vốn đang có xu hướng quay trở lại bất động sản, nhất là phân khúc thấp tầng Hà Nội, vốn nổi bật nhờ tính hữu hạn, giá trị thực và biên độ tăng trưởng ổn định.

Trong các nhịp điều chỉnh của thị trường, nhà đầu tư có xu hướng thận trọng với các sản phẩm đầu tư ngắn hạn để dịch chuyển sang tài sản hữu hình và có giá trị sử dụng thực. Tại Hà Nội, biệt thự, liền kề trở thành điểm trú ẩn an toàn nhờ ba yếu tố: Quỹ đất hạn chế, đáp ứng nhu cầu ở thực, và mức độ khan hiếm nguồn cung.

Theo CBRE, nguồn cung mới biệt thự – nhà phố Hà Nội quý III/2025 giảm gần 80% so với cùng kỳ nhưng lượng giao dịch vẫn vượt nguồn mở bán, cho thấy sức cầu và khả năng hấp thụ của phân khúc thấp tầng ở mức cao.

Báo cáo thị trường quý III/2025 từ Savills cũng cho thấy, giá trị nhà thấp tầng tiếp tục tăng nhờ các dự án chất lượng cao và phát triển hạ tầng. Giá sơ cấp tăng nhẹ 4-9%, trong khi giá thứ cấp tăng 5-8% so với quý trước.

Giám Đốc Savills Hà Nội – Matthew Powell nhìn nhận: “Giá trị nhà ở thấp tầng vẫn duy trì đà tăng nhờ sự xuất hiện của các dự án chất lượng cao, được hỗ trợ bởi sự cải thiện hạ tầng tương lai và nguồn cung mới tiềm năng từ các chủ đầu tư uy tín”.

Những con số trên củng cố vị thế của biệt thự, liền kề Hà Nội như một kênh đầu tư ổn định trong mọi chu kỳ, vừa giữ giá tốt, vừa tăng khi hạ tầng bước vào giai đoạn triển khai thực tế – minh chứng cho tính “phòng thủ” của dòng sản phẩm này.

Tại Hà Nội, hàng loạt dự án trọng điểm như vành đai, hệ thống cầu qua sông Hồng, mạng lưới đường hướng tâm và các trục kết nối Tây Hồ Tây, Hoài Đức, Cổ Nhuế đang bước vào giai đoạn triển khai thực tế. Thực tế nhiều năm qua cho thấy giá đất tại các khu vực hưởng lợi hạ tầng luôn đi trước một bước và tiếp tục leo thang khi công trình hoàn thiện. Đây là lý do dòng sản phẩm thấp tầng nội đô được đánh giá cao: Vừa là “két tài sản” an toàn, vừa sở hữu tiềm năng tăng giá theo hạ tầng và quy hoạch.

Lý do nhà đầu tư ưu tiên sản phẩm vừa tích sản vừa sinh lời

Không giống nhiều phân khúc phụ thuộc vào nguồn cung lớn hoặc chu kỳ đầu tư ngắn hạn, thị trường thấp tầng Hà Nội vận hành trên một mặt bằng cung – cầu rất hẹp. Mỗi quý, toàn thị trường ghi nhận quỹ sản phẩm sơ cấp mới khá hạn chế. Điều này khiến những dòng sản phẩm hiện hữu trở thành “của hiếm” khó thay thế.

Chính cấu trúc thị trường đặc thù cung ít, người bán chủ yếu nắm giữ dài hạn, người mua có tiềm lực tài chính tạo nên mức thanh khoản ít biến động theo chiều giảm. Ngay cả trong thời điểm trầm lắng nhất, một số giao dịch lớn vẫn xuất hiện, cho thấy sức cầu hấp dẫn mà dòng sản phẩm này sở hữu. Đó cũng là lý do dù có giá trị cao nhưng đây vẫn được xem như một kênh tích sản hấp dẫn nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm.

Trong bức tranh đó, GIA22 – phân khu biệt thự đắt giá nhất của GIA by KITA tại Khu đô thị Nam Thăng Long – Ciputra được xem là một trong số ít dự án đáp ứng tiêu chí của phòng thủ nhưng có thể tăng giá theo chu kỳ. Với 164 căn dinh thự, GIA22 sở hữu tính hữu hạn, yếu tố cốt lõi giúp duy trì giá trị và nằm trong nhóm được săn tìm của tầng lớp đầu tư tinh chọn.

Sự hạn chế nguồn cung khiến các dự án nội đô chất lượng cao như GIA22 trở thành tâm điểm dòng vốn nhờ dung hòa được cả tính ổn định dài hạn và khả năng gia tăng giá trị theo hạ tầng. Việc hoàn thiện pháp lý cùng vị trí kề bên đại công viên 65ha – cấu phần quan trọng của quy hoạch Tây Hồ mang đến lợi thế mà ít dự án nào sở hữu. Danh hiệu “Nhà ở hạng sang xuất sắc nhất” tại PropertyGuru Vietnam Property Awards 2025 tiếp tục khẳng định uy tín của GIA by KITA trên thị trường cao cấp.

Trong bối cảnh thị trường phân hóa mạnh, dòng vốn đang ưu tiên các sản phẩm với pháp lý minh bạch, hạ tầng hoàn chỉnh và có thể khai thác sử dụng ngay. Nhà đầu tư hiện nay lựa chọn thanh khoản thực thay vì chỉ tiềm năng trên giấy. Nhờ hội tụ các yếu tố này, GIA22 đang nổi lên như điểm đến của dòng vốn thông minh: An toàn về giá trị, khác biệt về chất sống và sở hữu dư địa tăng giá theo tiến trình hạ tầng và quy hoạch của Thủ đô.

GIA by KITA là dự án bất động sản cao cấp được phát triển bởi KITA Group – nhà kiến tạo đô thị sở hữu danh mục dự án trải dài từ Bắc vào Nam. Nổi bật trong số đó có Kiều by KITA, dự án căn hộ cao cấp tọa lạc tại TPHCM, và KITA Airport City, khu đô thị tiên phong tại Cần Thơ, Hoa Lac Metro City – Khu đô thị tiện ích dịch vụ tiên phong tại trái tim Hòa Lạc – ứng dụng mô hình TOD (Transit Oriented Development) đang được ưa chuộng tại nhiều quốc gia phát triển.

Với định hướng phát triển bền vững cùng cam kết trách nhiệm xã hội và môi trường, KITA Group đã trở thành đối tác tin cậy của nhiều dự án lớn tại Việt Nam và mở rộng hợp tác với các doanh nghiệp quốc tế hàng đầu.

Trong những ngày qua, mưa lớn kéo dài tại khu vực miền Trung – Tây Nguyên đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản, làm gián đoạn đời sống và hoạt động sản xuất của nhiều địa phương.

Với tinh thần “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, Đèo Cả triển khai miễn thu phí cho các phương tiện vận chuyển hàng hóa cứu trợ, tạo điều kiện để các đoàn xe tiếp cận khu vực bị ảnh hưởng và hỗ trợ người dân sớm ổn định cuộc sống.

Cùng với việc mở làn miễn phí, Tập đoàn Đèo Cả phối hợp với Khu Quản lý đường bộ và các lực lượng chức năng địa phương để phân làn, phân luồng và hướng dẫn giao thông, giúp các phương tiện cứu trợ lưu thông nhanh chóng, an toàn qua trạm. Toàn bộ quá trình tạm dừng thu phí đều được ghi nhận và lưu trữ đầy đủ theo quy định, bảo đảm minh bạch trong quá trình triển khai.

Hoạt động này cho thấy sự chủ động và tinh thần trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc hỗ trợ các địa phương ứng phó và phục hồi sau thiên tai, đồng thời tạo điều kiện để các đoàn thiện nguyện, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cá nhân thuận lợi hơn trong công tác vận chuyển hàng hoá, nhu yếu phẩm đến người dân bị ảnh hưởng.

Sự phục hồi hoạt động của nhóm doanh nghiệp công nghệ, thương mại dịch vụ, logistics và du lịch đã tạo lực kéo cho các dự án văn phòng hạng A và B+ tại khu vực trung tâm cũng như ven sông Hàn. Sau hơn hai năm trầm lắng, nhu cầu thuê diện tích lớn bắt đầu quay trở lại, phản ánh giai đoạn phục hồi bền vững hơn của thị trường.

Trong bối cảnh đó, TTC Plaza Đà Nẵng trở thành điểm sáng nổi bật với giao dịch thuê hơn 22.000m² – một trong những thương vụ có quy mô lớn nhất tại Đà Nẵng năm 2025.

Đại diện TTC Land cho biết đã hoàn tất cho thuê toàn bộ khối văn phòng, phản ánh nhu cầu ngày càng tăng đối với văn phòng chất lượng cao, diện tích lớn, nhất là từ các doanh nghiệp mở rộng hoạt động tại miền Trung.

Trước đó, TTC Land cho hay đã hoàn tất bàn giao khối đế thương mại cho AeonMall Việt Nam. Gần đây nhất, doanh nghiệp tiếp tục ký hợp đồng cho thuê toàn bộ diện tích tầng hầm hơn 23.000m².

Giao dịch cho thuê sỉ toàn bộ tháp văn phòng hơn 22.000m² – diễn ra khi dự án chưa đi vào hoạt động – cho thấy sức hút của TTC Plaza Đà Nẵng và xu hướng doanh nghiệp ưu tiên các tòa nhà có quy mô đủ lớn, vận hành chuyên nghiệp và linh hoạt về diện tích.

Tọa lạc trên trục Điện Biên Phủ, tuyến giao thông kết nối trực tiếp sân bay với trung tâm, TTC Plaza Đà Nẵng được định vị như một tổ hợp thương mại – văn phòng hiện đại. Dự án được thiết kế tối ưu cho nhu cầu thuê lớn, đáp ứng yêu cầu về không gian làm việc tiêu chuẩn cao của cả doanh nghiệp FDI lẫn doanh nghiệp trong nước.

Dự báo năm 2026, thị trường văn phòng Đà Nẵng sẽ duy trì mức tăng trưởng ổn định. Doanh nghiệp sẽ tiếp tục ưu tiên các tòa nhà có hệ thống vận hành chuyên nghiệp, tiện ích hoàn thiện và khả năng cung cấp diện tích linh hoạt.

Trong xu hướng đó, TTC Land xác định mảng phát triển – vận hành tài sản thương mại là trụ cột chiến lược trong giai đoạn tới. TTC Plaza Đà Nẵng được xem là dự án góp phần định hình lại nguồn cung văn phòng chất lượng cao tại Đà Nẵng.

Thương vụ cho thuê sỉ hơn 22.000m² trong quý III là minh chứng cho sức hấp dẫn của dự án và khả năng đáp ứng nhu cầu thuê quy mô lớn – vốn là phần thị trường còn thiếu hụt trong nhiều năm qua.

Giai đoạn 2026-2030, TTC Land cho biết sẽ tiếp tục định hướng mở rộng hệ thống tài sản thương mại để đảm bảo dòng tiền ổn định, hướng đến mô hình quản trị tài sản đồng bộ, đảm bảo vận hành bền vững, gia tăng hiệu quả khai thác và tăng vị thế của doanh nghiệp trong phân khúc bất động sản thương mại – văn phòng.